Zeer beknopt verslag

Aangezien ik momenteel niet meer over de luxe van mijn laptop beschik en het nu moet stellen met internet-etablissementen waar de muziek meestal luid staat, waar de letters op het onhandige qwerty-klavier voor het overgrote deel vervaagd zijn en waar een opgeslagen stuk tekst blijkbaar toch van de harde schijf verdwenen blijkt (zoiets brengt een hels gevloek in mij naar boven!), is mijn schrijfvlijt tot een minimum herleid. Niet dat ik mij daar goed bij voel, want de laatste tijd is het echt aan het kriebelen, maar ik heb nu eenmaal een stille ruimte nodig om enige concentratie te kunnen opbrengen. Ik ben niet zo iemand die het op prijs stelt dat er een achtergrondmuziekje te horen is of dat mensen rondom mij lustig hun gesprekken voeren terwijl ik achter de pc zit.

Zo, dat was de verklaring voor de verwaarlozing van de weblog. En voorlopig ga ik hier ook mee door, want ook nu zit ik in een internetcafe op de Avenida Ejercito in Lima (hoewel het niet echt een cafe is, maar die benamimg ben ik nu eenmaal zo gewend) waar voorgenoemde problemen zich evengoed voordoen.
Laat ik mij dus tot de helaas niet zo vrolijke essentie beperken.

Onze terugvlucht was voorzien op 4 februari. We zouden in de laatste fase het zuiden van Peru bereisd hebben om op 28 januari naar Andahuaylas terug te keren om daar - gesteld dat alle documenten in orde geraakten - te trouwen, al onze bagage daar (zo'n kleine 50kg) in te pakken en nadien op gepaste wijze afscheid te nemen van onze "pleegfamilie". Maar daar besliste het lot nogmaals anders over.

Mijn moeder ligt plots in het ziekenhuis en moet zeer binnenkort een hartoperatie ondergaan. Hierdoor komen we zondagmorgen 20 januari weer aan waar we op 27 augustus vertrokken waren: de luchthaven van Zaventem...
Op een dag tijd waren alle papieren geregeld: contact met verzekering, binnenvlucht heen en terug naar Andahuaylas, vervroegde terugvlucht naar Belgie,... Een geluk bij een ongeluk dat alles zo vlot ging.
Tot vandaag. Om 5u20 zouden we de binnenvlucht naar Andahuaylas nemen, dus wij midden in de nacht om 3u uit ons bed. Wachten op de luchthaven. We krijgen meteen te horen dat het slechte weer in Anda de vlucht tijdelijk verhindert en dus wordt 7u het nieuwe vertrekuur. Om 8u30 komt iemand ons melden dat de vlucht gewoonweg geannuleerd wordt...
De dag nadien (donderdag) vertrekken zou nog kunnen als we vrijdagmorgen dan meteen weer terugvliegen naar Lima. Helaas, op de vlucht vrijdag is geen plaats meer, dus kunnen we gewoonweg niet gaan!

Carolina zal nu al onze bagage opsturen met de weinig betrouwbare busmaatschappij "Molina", onze laptop, I-pod en dockstation incluis. Een andere oplossing is er helaas niet. Het ergste is nu dat we helemaal geen afscheid kunnen nemen van Carolina, Alejandro, Isabela en de honden Body, Pit en Jak. Dat stemt mij heel erg droef. Huilbuien zijn mij niet vreemd. We hebben 4 maanden bij hen gewoond, ze waren ontzettend gastvrij, we hebben er blije en droeve momenetn beleefd en nu moeten we hals over kop, zonder afscheid verdwijnen. Bovendien had Alejandro de dagen voor we op reis vertrokken ons wel 20 keer al knuffelend gezegd "te quiero mucho" en "voy a extrañarte mucho" (ik ga je heel erg missen) waarbij hij bij het laatste zinnetje telkens een beetje opgewekt toevoegde "pero, tenemos tiempo" (maar we hebben nog tijd), doelend op de laatste dagen die we bij hen zouden doorbrengen.

Ik ga hen ook heel erg missen en nu kan ik daar niet eens op passende wijze uiting aan geven. Een einde in mineur.
Bovendien is Bartje vanmorgen tijdens het wachten in de luchthaven ziek geworden en ligt op dit eigenste moment met koorts in bed.
Ja, veel vrolijk nieuws is er voorlopig niet te melden.

Maar er rest dus nog een verslag van de voorbije halve maand dat ik zeer plichtsgetrouw en in stilte op onze meer gekende en veilige laptop (gesteld dat hij Lima bereikt...) zal maken zodra de gelegenheid zich voordoet. Daar kan u van op aan!

Geen woorden, slechts beelden

Nog geen gelegenheid gehad om een nieuwe tekst te schrijven, wel eindelijk nieuwe foto's op Picasa gezet. Kijken kan dus via de link onderaan.

Stop! Verandering der plannen!

(laat vooral niet na deze afbeeldingen van naderbij te bekijken door er op te klikken)

U herinnert zich misschien onze trouwplannen nog? Zorro en Esmeralda, in koloniale kledij gehuld, die mekaar in het gemeentehuis in Andahuaylas op 29 december, omringd door “pleegfamilie” en vrienden hun jawoord gingen geven? U had uw gelukwensen al klaar, had allerlei mooie geschenken in gedachten? Zulks kunnen wij alleen maar aanmoedigen, laat daar geen twijfel over bestaan. Wij zijn dan ook zeer verheugd u te kunnen meedelen dat u een maand extra ter beschikking wordt gesteld om die gelukwensen nog een keer te overdenken zodat ze dat extra cachet meekrijgen en die geschenken nog origineler te maken. Daar heeft de burgerlijke stand, zowel in Mechelen als in Andahuaylas over beslist. Misschien toch eerlijkheidshalve toegeven dat ons laattijdig aanvragen van de nodige documenten daar ook voor iets tussenzit, al is het maar voor een klein aandeel.

Een geboorteakte, een bewijs van ongehuwdheid en de resultaten van een bloedonderzoek, dat zijn ruwweg de vereiste documenten die 8 dagen voor de trouwdatum afgeleverd moeten worden, wil je in Andahuaylas met je geliefde in het huwelijk treden. Aangezien het wereldwijde web het leven tegenwoordig zoveel makkelijker maakt, vooral wanneer je je in een buitenlandse context bevindt, leek dit een makkelijk te klaren klus. Via het e-loket van de stad Mechelen vraag je in een wip de benodigde documenten aan en je krijgt nog een geruststellende bevestigingsmail ook. Een dag of 3 later werden mijn geboorteakte en ons beider bewijs van ongehuwdheid al afgeleverd in de brievenbus van onze contactpersoon in België. Bart werd helaas in Mortsel geboren, op zich niet bepaald een betreurenswaardig feit, ware het niet dat de aflevering van zijn geboorteakte via deze gemeente moet gebeuren en hun bevestigingsmail de eerste maal de mist inging. Waarschijnlijk was de aanvraag via het e-loket jammerlijk mislukt. Een tweede aanvraag volgde, alsook de mail dat het deze keer wel gelukt was.

Ondertussen zijn er reeds verschillende dagen verstreken en blijken er een paar hindernissen de kop op te steken. Ten eerste, op mijn geboorteakte prijkt 02/08/1961 als geboortedatum. Toegegeven, ik zie er geweldig goed uit voor mijn leeftijd, maar nee, ik ben echt geen 46 jaar oud. Iemand van de stad Mechelen wil mij zomaar eventjes 10 jaar ouder maken! Een nieuwe aanvraag dringt zich op. Ten tweede, de geboorteakte van Bart ligt tot op heden (zondag 23 december) nog steeds te wachten op een handtekening van de burgemeester “herself”. Mijn akte werd simpelweg ondertekend door een zekere Rita Janssens, die naar mijn weten en tot op de dag van mijn vertrek uit Mechelen nog geen burgemeester was, maar in Mortsel zijn de gebruiken op dit vlak blijkbaar van een andere orde.

Gesteld dat we de nodige documenten wél te onzer beschikking zouden hebben, doet er zich nog een vertaalprobleem voor, waar ook nog enige tijd over zal gaan om dat op te lossen.
Alert als u bent heeft u het uiteraard al begrepen, 29 december als trouwdatum is absoluut onhaalbaar. Maar, geen man overboord, we zijn tenslotte nog tot 5 februari in het land en voor sommige genodigden komt het allemaal beter uit als we de hele boel gewoon opschuiven naar een latere datum. Carolina heeft meer tijd om de stukken stof die tot op heden versneden op de naaitafel liggen tot een fantastisch geheel te maken en onze getuige die speciaal de overtocht vanuit België zal maken kan nu op een rustiger tempo zijn jaareinde vieren.

De nieuwe datum voor “de mooiste dag van ons leven” wordt 1 februari!
Ons reisschema wordt hierdoor lichtelijk gewijzigd. Woensdag 26 december nemen we voorlopig afscheid van onze “pleegfamilie” in Andahuaylas om een stapje buiten de provincie Apurimac te zetten, maar we keren dan wel vroeger dan gepland terug, ongeveer op 28 januari.

Vandaag, 23 december was de “clausura” van de school Kukuli, de officiële afsluiting van het schooljaar. De zomervakantie begint hier nu en duurt tot 3 maart. Daarmee is ook een einde gekomen aan mijn stageperiode en kan ik met een gerust gemoed vertrekken. Rest mij alleen nog enkele stageverslagen te maken en nog wat afsluitend te praten over de schoolpraktijk met Carolina. Eerlijkheidshalve moet ik bekennen dat ik mij de laatste 3 weken wat futloos voelde omdat de hele verandering die we op poten gezet hebben in de school Kukuli behoorlijk wat energie van mij (en van Bart) gevraagd heeft en dit blijkbaar in de laatste fase toch zijn weerslag had. Niettemin is de eindbalans positief te noemen en ben ik toch een weinig trots dat we op die beperkt korte tijd zo’n ingrijpende verandering hebben kunnen verwezenlijken. Ik beschouw het als een eer dat Carolina mij het vertrouwen heeft gegeven om zo drastisch in haar schoolpraktijk in te grijpen. Vandaag, tijdens de “clausura” kregen Bart en ik ons “diploma” voor bewezen diensten en ik moet toegeven dat ik daar oprecht blij mee ben.

Goed, dit laatste paragraafje stond misschien iets te bol van zeemzoete ontboezemingen, dus wordt het hoogtijd dat ik het hierbij laat voordat het helemaal de spuigaten uitloopt.

Belangrijkste informatie om te onthouden: schrap 29 december uit uw oude agenda en schrijf in kaligrafisch mooi handschrift 1 februari in die blinkend nieuwe agenda die tegen beter weten in nog zoveel goede voornemens belooft…

(Als alles goed gaat staat hier heel binnenkort de link naar onze kerst- en nieuwjaarswensen. Als alles goed gaat, zeg ik wel :-)
En inderdaad, hier is hij dan:

http://nl.youtube.com/watch?v=VleuCXXiGcg

(deze link kopiëren en plakken in het venster helemaal bovenaan)

17 december 2002

Day is done

When the day is done
Down to earth then sinks the sun
Along with everything that was lost and won
When the day is done.

When the day is done
Hope so much your race will be all run
Then you find you jumped the gun
Have to go back where you began
When the day is done.

When the night is cold
Some get by but some get old
Just to show life's not made of gold
When the night is cold.

When the bird has flown
Got no-one to call your own
Got no place to call your home
When the bird has flown.

When the game's been fought
Newspapers blow across the court
Lost matches sooner than you would have thought
Now the game's been fought.

When the part is through
Seems so very sad for you
Didn't do the things you meant to do
Now there's no time to start anew
Now the part is through.

When the day is done
Down to earth then sinks the sun
Along with everything that was lost and won
When the day is done.

(Nick Drake)

Opmerkelijk

We wonen nu drie en een halve maand in Andahuaylas, meer bepaald bij het gezin Samanez en dus wordt het hoogtijd om eens een kleine opsomming te geven van die dingen in het dagelijks leven die mij op een of ander moment tot overpeinzing hebben gestemd.

Eten en drinken
Brood zoals wij dat kennen is onvindbaar. Een zevengranenbrood, een volkorenbrood, een grof wit, een haverzemelen,… daar kan je alleen maar van dromen. Kleine, platte, ronde broodjes zijn het meest populair ten huize Samanez. Ze gelijken op pitabroodjes, maar hun smaak is toch anders en begint na een tijd danig te vervelen. Als we de kans krijgen kopen we zelf wel eens een keer ciabatta-achtige, sandwich-achtige of pistolet-achtige broodjes, maar nooit is het “the real stuff” en al helemaal nooit is het een echte lekkere bruine boterham.

Bij de warme maaltijd, het “almuerzo”, wens je je tafelgenoten smakelijk eten zoals het hoort. Ik heb altijd geleerd dat je dit in het Spaans doet door vóór de maaltijd “buen provecho” te zeggen. In ons gastgezin zeg je echter “provecho” ná het eten om mekaar een goede spijsvertering toe te wensen (!) en zeg je vóór de maaltijd “servido”. Tja, een goede spijsvertering is misschien toch net iets belangrijker dan dat je eten je smaakt. Ik mag er immers niet aan denken, de keren dat ik hier de eerste maand de binnenkant van de wc gezien heb…

De suikerpot neemt een centrale plaats in op de eettafel. Iedereen in het gezin is uitermate kwistig met de inhoud ervan, maar grootvader Leoncio spant de kroon en elke keer kijk je haast met open mond toe wanneer een vierde, een vijfde, een zesde schepje in zijn tas thee of limonade verdwijnt. Hoewel van verdwijnen niet eens altijd sprake is, de hoeveelheid suiker is van die mate dat ze soms niet eens opgelost lijkt te geraken in zijn vloeistof. Zoals wij een pak suiker van een kilo kopen, slaan ze dat hier per 50 kilo in en geloof me, het peil ervan zakt zienderogen…
Een ander opmerkelijk iets is dat een suikerpot in Andahuaylas nooit of te nimmer over een lepeltje beschikt. Je moet elke keer met je eigen theelepeltje de suikerkorreltjes induiken. Dat theelepeltje is uiteraard al helmaal nat omdat je het theezakje vakkundig rond het lepeltje hebt uitgewrongen teneinde het te verwijderen. Als je dan nadien met datzelfde lepeltje een schepje suiker neemt blijven er gegarandeerd enkele vochtige klontertjes achter in het suikerpotje.

Verse melk, dat wil zeggen de UHT-melkkartons die ongetwijfeld iedere Belgische ijskast bevolken, vinden ze hier buitengewoon vies. Nee, zo van die dikke gecondenseerde melk in conservenblikken, dat is toch gewoonweg veel beter! Die grote geut gecondenseerde melk (meer dan een half blik behoort zowat dagelijks tot de mogelijkheden) lengen ze dan aan met heet water uit de blauwe thermosfles, 3 scheppen suiker en klaar is de kop warme melk of chocomelk. Slechts 2 winkels (met wat goede wil zou je ze kleine supermarkten kunnen noemen) verkopen de door ons gegeerde UHT-melkkartons en als ze beschikbaar zijn kopen we er meteen een stuk of 5. Helaas gebeurt het meer dan eens dat de plaats waar de tetrabrikken staan ontgoochelend leeg is. Vandaar ons hamstergedrag.

Drink je samen met een paar mensen bier op een feestje, in een café of dancing krijg je een literfles met welgeteld 1 glas. Het is de bedoeling dat je dat glas gezellig gaat delen. Je geeft het iedere keer door aan de persoon naast jou, maar niet voordat je het laatste restje schuim dat in het glas achterbleef met zelfzeker gebaar in een ander glas- dat alleen daarvoor bestemd is -kiepert.

Afwassen gebeurt met koud water. Het afwasproduct dat hierbij gebruikt wordt heet “Ayudin” en moet je helpen om borden, potten en bestek schoon te krijgen. Vandaar waarschijnlijk dat het een stevige groene vaste massa is die in een rond plastieken potje zit, elke keer voorzien van een donkergroen, dun, rond schuursponsje. Van verzachtende bestanddelen die ze bijvoorbeeld aan “onze” vloeibare Dreft toevoegen om de huid van je handen te sparen is uiteraard geen sprake.

De wc
Wanneer je op reis bent in verre vreemde landen kan het sanitaire aspect wel eens lelijk tegenvallen. Godzijdank beschikken we in de Avenida Lázaro Carrillo 113 over een wc zoals we thuis gewend zijn. Het enige verschil hier –en dat geldt waarschijnlijk in heel Peru- is dat je het wc-papier niet in de wc-pot mag gooien, maar in een daartoe bestemd vuilbakje. Echt plezierig is dat niet, maar eens je eraan gewend bent, valt daar goed mee te leven.
Op verplaatsing neem je best een aantal velletjes wc-papier mee, want alleen in uitzonderlijke gevallen is het ondergewaardeerde zachte witte papier op rol in de latrine aanwezig.

Water en elektriciteit
Hoera, er is stromend water! Hoera, er is elektriciteit! Mijn blijheid hierover komt u misschien overdreven voor, maar was het niet ook Joni Mitchell die met rechte en rede zong: “Don’t it always seem to go that you don’t know what you’ve got ‘till it’s gone”. Hier in Andahuaylas kan het gebeuren dat er op een bepaald moment gedurende de dag het water ophoudt met uit de kraan te stromen, gesteld dat die opengedraaid was. Hoelang de waterstop duurt weet je nooit op voorhand, maar gelukkig keert het water altijd wel weer. Anders is het ’s nachts. Hoe laat precies weet ik niet, maar op een bepaald uur wordt de Andahuaylaanse hoofdwaterkraan gewoonweg toegedraaid. Pas tegen de ochtend is het water telkens op miraculeuze wijze weergekeerd. Het is evenwel altijd opnieuw een beetje schrikken als je ’s morgens het kraantje van de lavabo opendraait en het water er met veel lawaai en druk uitspuit. Echt elke keer weer laat ik me domweg verrassen en moet ik een stap achterwaarts springen.
Ook de elektriciteit heeft z’n kuren. Soms gebeurt er dagenlang niets en werkt alles zoals het hoort, soms valt meer dan eens per week de stroom uit en moet je je wenden tot activiteiten die geen elektriciteit behoeven. De panne kan van korte of minder korte duur zijn. Enkele uren behoren tot de mogelijkheid.
Áls je het geluk hebt om over elektriciteit te beschikken en je de stekker van 1 of ander apparaat in het stopcontact steekt, zie je telkens felle vonkjes in velerlei kleuren oplichten en hoor je een subtiel plofgeluid. Maar afgezien daarvan werkt alles voorbeeldig.

Verlichting en huiselijke gezelligheid
Gesteld dat er elektriciteit is (en laat ik nu niet overdrijven, in 96% van de gevallen is die er ook) wordt elke ruimte van het huis hier verlicht door helwit TL-licht. Wat de reden ook moge zijn, de favoriete Peruaanse verlichting bestaat uit naakte TL-lampen. Geen gebloemd of stemmig gekleurd kapje, geen fantasietje, niks. Naakt, helwit licht. Sfeerlicht is hen vreemd. Evenals het hebben van een salon. Geen sofa, geen clubzetel, geen zitzak, geen salontafel. Van de eettafel naar het bed. Een tussenstap is er niet. En dus zoeken Bart en ik de gezelligheid op in onze kamer waar een comfortabel bed, de door Bart gemaakte bedtafel én de enige gloeilamp in huis ons verwelkomen.

Verkeer
Het centrum van Andahuaylas wordt overspoeld door mototaxis in felle kleuren die je voor 1 sol voor korte verplaatsingen kan gebruiken. De ene mototaxichauffeur spendeert duidelijk al wat meer aandacht aan zijn vehikel dan de andere. Zo zijn sommige mototaxis voorzien van spoilers, anderen zijn “uitgebouwd” met extra stukken voor- of achteraan. Gewone taxiwagens rijden er ook en zijn zonder uitzondering van het merk Toyota. Particuliere wagens zijn in de minderheid. Hoe al deze voertuigen een kruispunt passeren is mij nog steeds een raadsel. Wie heeft voorrang, wie stopt er? Ik zou het nog altijd niet weten. Degene die het luidst toetert? Degene die het snelst is? Degene die het zwaarst is? Wat ik echter wel met stellige zekerheid kan zeggen is dat je als voetganger nooit, maar dan ook nooit voorrang hebt. Zwakke weggebruiker? Dat wordt hier wel heel erg letterlijk genomen. Als voetganger sta je nergens, heb je niks af te dwingen en moet je gewoon elke keer geduldig wachten tot je kans ziet een straat over te steken. De mototaxis kunnen je rakelings passeren of je met snerpend toetergeluid de pas afsnijden. Alertheid is geboden als je je als voetganger op straat begeeft. Momenten van verslapte aandacht kunnen immers gevaarlijk zijn.

Hoe spreek je iemand aan?
De Spaanse versie van “mevrouw” of “meneer” heb ik hier eerlijk gezegd nog nooit horen uitspreken. Je hebt wel 2 andere mogelijkheden: 1. “mama” of “papa” of de respectievelijke diminutieven “mami(ta)” of “papi(t)o”. Dit wordt zowel tegen volwassenen als tegen kinderen gezegd. “Eet je appel, papi” wordt er bijvoorbeeld tegen een driejarig kleuterkind gezegd. 2. “amigo” of “amiga”. Wil je iets bestellen in een restaurant dan roep je niet “ober”, maar wel “amigo”. Zelf zie ik me zo’n aanspreektitel niet meteen gebruiken. Ik zou denken dat de repliek wel eens zou kunnen zijn: “Vriend? Ik kies mijn vrienden zelf wel!”
Nog anders is het wanneer je met kennissen of vriendinnen spreekt. Ook in dit geval heb je 2 mogelijkheden: 1. “gorda” of “gordita” 2. “flaca” of “flaquita”. Je bent ofwel dik ofwel dun. Iets ertussen bestaat niet. Wat bij ons volledig uitgesloten zou zijn, is hier geweldig goed ingeburgerd. Je neemt de telefoon op en groet met: “Hola, gorda”. “Hey hallo, dikke”. Zie je het bij ons al gebeuren? Het is een vorm van hartelijkheid die niet bepaald geapprecieerd zou worden.

Peruaanse vrouwen en hun jeans
Ongeacht of je “gorda” of “flaca” bent, je wringt je in een jeans die zo strak rond je billen spant dat je er nooit meer lijkt uit te geraken tenzij er een stevige schaar aan te pas zou komen. Ik vrees dat ik af en toe sommige van deze spannende exemplaren uit ongeloof wel eens durf na te staren. Ik probeer me dan voor de geest te halen hoe ze in godsnaam in die broek gewurmd zijn geraakt. Met een heel erg lange schoenlepel? Echt onvoorstelbaar hoe die benen in die broekspijpen zijn geraakt. En hoe sluit je uiteindelijk de rits die ongetwijfeld in beangstigend V-patroon blijft gapen ? Liggend op de grond, met volle macht? Het vlees volledig ingesnoerd. Als ze die broek ooit uitkrijgen zet het waarschijnlijk meteen 30% uit. Een aansluitend jeansmodelletje kan best elegant zijn, maar er zijn grenzen en die worden hier schaamteloos overschreden.


Ik kan nog een tijdje doorgaan over andere kwesties, zoals over de was die manueel gedaan wordt door Marta, over het feit dat wisselgeld een groot probleem is en je maar beter kan zorgen dat je steeds kleingeld ter beschikking hebt, over de wekelijkse “desfiles” op zondag waar kinderen in apenpakjes moeten paraderen, over het volume van de muziek die je op straat hoort en die altijd oorverdovend luid staat, over die ene krantenwinkel die Andahuaylas rijk is waar de krant “El Comercio” dikwijls een dag te laat uit Lima aankomt, enz. Maar laat ik het nu maar bij deze kleine impressie houden om de lezer niet al te zeer te overdonderen.

Het eerste ontwerp

Heel vreemd, het is nog meer dan 2 weken, bijna 3 zelfs voor het huwelijk van Zorro en Esmeralda (Bart en ik dus) en Carolina is nu al in de weer met het maken van mijn trouwjurk! Hier in Peru kan zoiets tellen!

Stagestoom

Een kleine waarschuwing vooraf: sommige lezers zullen misschien een weinig ontzet zijn door de negatieve ondertoon van mijn schrijven deze keer. Ik wil echter vooraf opmerken dat ik niet 1 persoon die hierna vernoemd zal worden een kwaad hart toedraag. Zo, anders krijg ik daar toch maar commentaar op en dat wil ik even voor zijn. Dit gezegd zijnde:

Werken in een kleuterschool kan toch niet zo moeilijk zijn? Zeker in het geval van een kleine school zoals Kukuli is. Maximum 35 kleuterkinderen kunnen rond je lijf hangen, vragen om hun veters te knopen, klagen over een ander kleuterkind dat hen mogelijk geplaagd heeft of met een klein stemmetje verzoeken om hen te helpen bij een bepaalde opdracht. Bart wordt hierbij steevast aangesproken met “profesor Bart”, ik met “miss Asella”. Het leven in zo’n kleine school kan best aangenaam zijn. Je kan allerlei leuke activiteiten met de kleuterkinderen uitvoeren en je kan daarbij zelf ook heel goed het kleine kind uithangen. Dat laatste word je zelfs in dank afgenomen, helemaal anders dan in de grote boze wereld daarbuiten. Uiteraard zijn er ook de kleine etterbak-kleuterkinderen die zogauw ze kunnen met gevechtsspeelgoed het speelterrein onveilig maken en het niet nalaten een ander kleuterkind een venijnige por of een agressieve stamp te geven. Ja, zelfs in de kleine kleuterkindwereld gaat het er vaak oneerlijk en vijandig aan toe.

Maar eigenlijk zijn het niet de kleuterkinderen zelf die mij het meest tot spreekwoordelijk nagelbijten aanzetten. Nee, het zijn de 3 leerkrachten die eveneens de kleuterkindwereld bevolken die de verantwoordelijkheid dragen dat mijn ergernissen en frustraties geregeld ten top worden gedreven. Als ik heel eerlijk mag zijn vind ik eigenlijk niet 1 van hen geweldig geschikt om zich dagdagelijks te buigen over het educatief welzijn van de kleuterkinderen. Laat hen vooral zeer routineuze activiteiten uitvoeren met de kleuterkinderen, waar ze niet de minste voorbereiding aan moeten spenderen en laat hen geregeld lusteloos aan de kant onderling wat praten en dan komt het hen allemaal mooi uit. Maar sinds 22 oktober, de dag van ‘de grote verandering’ is dat verhaal afgelopen. Het werkboek met de dagelijkse werkblaadjes voor de kleuterkinderen wordt aan de kant geschoven, evenals de stoelen en banken. Er zal gespeeld, geëxperimenteerd en actief gehandeld worden! Er zal aanschouwelijk gewerkt worden! Activiteiten zullen zelf bedacht worden, materiaal zal voorbereid en aangemaakt worden! Er zal geobserveerd worden zodat de kleuterkinderen niet voor niets de weg naar interessante activiteiten tonen! Er zal een uurrooster gehanteerd worden om de activiteiten in goede banen te leiden! Er zal met ‘dagritmekaarten’ (zoals dat zo mooi heet in de kleuterbusiness) gewerkt worden om de kleuterkinderen bij te staan in hun beperkte notie van tijd! …

Dat was het plan. Zo zou het onderwijsprogramma in Kukuli er in ideale omstandigheden uitzien. Maar dat is helaas buiten de Peruaanse context gerekend. Of alleszins buiten deze 3 vermeende kleuterleerkrachten, waarvan er 1 nochtans een paar weken geleden nog met groot vertoon haar “graduación” behaalde.
Sinds de nieuwe aanpak wordt er elke vrijdag een ‘vergadering’ gehouden om de activiteiten van de volgende week voor te bereiden. Een beetje planning en organisatie in een kleuterschool is toch niet teveel gevraagd, zou je denken. Ik heb zo’n vaag vermoeden dat (kleuter)leerkrachten in Vlaanderen alles akelig overdreven goed geregeld hebben. Met agendaatjes, labeltjes hier, labeltjes daar, symbooltjes in velerlei kleurtjes, printjes in kaftjes met begeleidende etiketjes, materiaal in het juiste laatje van het juiste kastje,… Een organisatie die waarschijnlijk zijn diensten bewijst, maar waar ik de kriebels van krijg omdat het mij in geen honderd jaar zou lukken alles zo netjes en mooi op een rij te krijgen. Helaas begin ik hier in Kukuli inwendig te fulmineren omdat de 3 leerkrachten zich op het andere uiterste van het continuüm bevinden wat betreft organisatiekunde.
Op de wekelijkse vergadering komen ze minstens een halfuur te laat. Een uur en een half kan ook. Niet opdagen evengoed. Uiteraard hebben ze nog geen seconde nagedacht over activiteiten binnen het thema dat we voordien kort overeengekomen zijn. Zoiets is niet bepaald bevorderlijk voor de vlotheid van zo’n vergadering. “Hmm, wat zouden we kunnen doen?”, gevolgd door een lange stilte, wat gepruts. “Ah, ze kunnen een tekening maken van een bakker”. Gelijk welk thema, gelijk welke leeftijd de kleuterkinderen hebben, een tekening lijkt hen altijd wel wat. Geef hen een wit blad, enkele potloden en je hebt alweer een activiteit van twintig minuten tot een halfuur waar je als leerkracht geen bal voor hebt moeten doen. Veel inzicht in de nieuwe aanpak – hoewel die met veel uitleg en beeldmateriaal toegelicht werd, mét wekelijkse updates – schijnen ze niet te hebben. Originele ideeën, een creatieve inval moet je van hen niet al te vaak verwachten.
Na ongeveer 15 minuten vergadering zitten ze geheid te geeuwen. Nog een halfuur later duikt gegarandeerd het voorstel op om het deze keer voor gezien te houden. We hebben tenslotte al voor 2 dagen een programma. De rest kan altijd later nog.

Een beetje kleuterleerkracht heeft haar lesmateriaal tijdig klaar om de kleuterkinderen de kans te geven zich meteen in betrokken activiteit te storten. Zover vooruit zou zelfs ik denken. Laura, Karina en Jenny zien dat duidelijk anders. Een half uur voor aanvang van de geleide activiteiten moet er nog geknipt, gekopieerd, geprutst worden zodat er natuurlijk zelden of nooit op het voorziene aanvangsuur gestart kan worden.
De beginactiviteit bestaat uit een gezamenlijke zangstonde. Alle kleuterkinderen staan in een cirkel, buiten in de ochtendzon die deze tijd van het jaar de temperaturen behoorlijk kan doen oplopen zodat een weinig later de kleuterkinderen aangemaand worden hun cirkelformatie in de schaduw te vormen. De cirkel is een moment van begroeting, een liedje en een gesprekje op kleuterniveau over wat hen op dat moment bezighoudt of over het thema waarrond gewerkt wordt. Althans, zo hadden we dat afgesproken durf ik aan te nemen. Wat gebeurt er echter al te vaak in realiteit? Er wordt gegroet “buenos días, niños!”, gevolgd door “buenos días, profesora!”. Er wordt een liedje gezongen. Er wordt nog een liedje gezongen. En nog een. En nog een. En wanneer de zon nog een beetje hoger staat, worden er nog steeds liedjes gezongen. Over Jezus die iedereen graag ziet, over christenen die dansen, over een overwerkte man in de stad die zich in de “selva” gaat uitleven, … Het liedje over de kleuterkinderen als soldaten van God, als verdedigers van Gods evangelie met bijhorende gebaren doet mij telkens huiveren, maar de leerkrachten zien er geen graten in. Goed, na een liedje of 10, wordt er eindelijk overgegaan tot een andere orde van de dag en zijn we ondertussen meer dan 20 minuten verder. Op een vergadering vraag ik hen of ze niet merken dat zovele liedjes na mekaar zingen nefast is voor de kleuterkinderaandacht en effectief, Jenny vindt ook dat de kleuterkinderen zich na een tijdje beginnen te vervelen. We besluiten het de volgende week anders aan te pakken.
Ik vrees dat het weekend er teveel aan was en het kortetermijngeheugen van de leerkrachten jammerlijk heeft aangetast, want maandagmorgen…jawel, een liedje of 10…

Laura is een expert in het onderhouden van bevoorrechte relaties met enkele vijfjarige kleuterkindmeisjes uit haar klas. “Febbekes”, zoals we vroeger pleegden te zeggen. Zoiets probeer je hier niet eens te verbergen, open en bloot kan ook. De kleuterkindmeisjes hangen rond haar, klimmen op haar schoot, poseren met waarlijk “febbekesgezicht” voor de camera van haar GSM en krijgen steevast slijmerig vleiend commentaar op de rozige, kanten poppenjurkjes die ze op tuttige manier dragen. “Ai, mi amor! Mi princesa! Estás tan graciosa!” Ongelooflijk vervelende trutkleuterkinderen zijn het, ja, aan wie nog járen werk zal zijn om hen enig gevoel van autonomie bij te brengen. Laura helpt hen daar alvast niet bij. Een kleuterleerkracht zou nochtans beter mogen weten.

Maar dat is dus niet het geval. En zo wind ik mij dagelijks op over zovele dingen die ze niet doen, dingen die ze naar mijn mening verkeerd doen, dingen die ze niet zien, dingen waar ze zich geen vragen bij stellen. Bijvoorbeeld: “Schrijfdans” is een methode om op speelse en grootmotorische manier met figuren en lijnen te werken als voorbereiding op het schrijven van letters en woorden in een later stadium. 4 weken geleden ben ik begonnen met “Schrijfdans”. De kleuterkinderen schijnen het best wel fijn te vinden om een thema als de vulkaan of de robot uit te werken in bewegingen in de lucht en op papier. De moeder van Esteban, een vijfjarig kleuterkind is ook kleuterleerkracht en vroeg me honderduit over deze methode. Ze vroeg me ook de Dvd en Cd van “Schrijfdans” voor haar te kopiëren. De 3 leerkrachten van Kukuli zelf hebben me nog niet 1 vraag over de werkwijze “Schrijfdans” gesteld. Een kopie van een Cd en Dvd hebben ze wel al gevraagd…van K3…

Nee, als je het mij vraagt, ze hebben het gewoon niet in zich. Geen enkele uitleg die je geeft, geen enkel voorbeeld dat je hen toont zal hen op andere ideeën brengen. En geloof me, andere ideeën hebben ze meer dan broodnodig in hun gangbare kleuteronderwijs hier. Laura beweert met overtuiging dat kleuteronderwijzeres zijn haar roeping is. Ik zou haar God de kleine boodschap willen geven vooral een heel stuk harder te roepen. De kleuterkinderen zouden er alleen maar dankbaar voor zijn.